Menisküs yaralanmalarına karşı egzersiz ile ihtiyat alın

Sporcu hastalığı olarak öğrenilen menisküs rahatsızlıkları, travmalara ve yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. Rehabilitasyon edilmeyen menisküs yürüyüşte aksaklıklara neden olabilirken, diz etrafı ve bacak adalelerinin egzersizlerle kuvvetlendirilmesi yaralanma tehlikesinin önüne geçebiliyor.

Memorial Hizmet Sağlık Kurumu Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Op. Dr. Necmi Sırça, menisküs yaralanmaları ve rehabilitasyon usulleri hakkında bilgi verdi.

Dizinizdeki takılma ve boşalma hissi menisküs yırtığı olabilir

Menisküsler, diz eklem aralığında hilal ay biçiminde bulunan ve dize gelen yükleri emen, kayganlığını artıran ve eklem akışkanının parçalamasını sağlayan kolajen liflerden oluşmuş tazyike dayanıklı esnek yapılardır. Diz ekleminin içinde, eklemi oluşturan alttaki ve üstteki kemiklerin arasında iki taraflı olarak yerleşmiş olan iç ve dış menisküsler eklemin geçimini de çoğaldırırlar. Başlı başına bir hastalık adı olmayıp, dizin hareketlerine dayanakçı olan menisküsler, yaralanmalar ya da doğumsal yapıdan kaynaklanan bozukluklarda bireyde meselelere neden olmaktadırlar. Menisküs yırtıklarında dizde ortaya çıkan ağrı en besbelli şikayetlerden biri olsa da bireyden bireye değişiklik gösterebilmektedir. Ağrılar kesintisiz olabildiği gibi emin hareketlere bağlı olarak da ortaya çıkabilmektedir. Menisküs yırtıklarında ağrı dışında dizde takılma, boşalma, sıçrama hissi ve kilitlenme görülebilmektedir.

Doğumsal olarak menisküslerin olması gerektiği yapıdan değişik biçimlerde oluşması, ergenlik ve hatta çocukluk yarıyıllarında dahi rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Her yaşta görülebilen menisküs rahatsızlıkları yaşlılarda daha çok yıpranmaya bağlı olarak büyümektedir. Yaşla beraber menisküslerin yapısındaki farklılıklar ve mukavemetindeki eksilmeler, yere eğilip kalkma sırasında dahi şikayetlere neden olabilmektedir.

Konut hanımları yer silme hareketine dikkat etmeli

Sporcu yaralanması olarak öğrenilen menisküs rahatsızlıkları spor yapmayan fertlerde de oldukça sık görülmektedir. Sporcuların yanı gizeme özellikle dizleri katlı durumda çömelerek uzun zaman çalışanlarda menisküs yaralanmaları çok sık ortaya çıkmaktadır. Taban döşemesi gibi işlerde çalışanların iş sırasında uzun zaman aynı pozisyonda kalmamaları için emin aralıklar ile ayağa kalkarak dizlerini hareketlendirmelidirler. Hanımların ise paklik sırasında dizlerini katlayarak yere çömelmek yerine süpürge ve el paspasları gibi gereçleri kullanmaları menisküs yaralanmalarından korunmalarına dayanakçı olacaktır.

Çağdaş usullerle kalıcı rehabilitasyon olası

Menisküs rahatsızlıklarında teşhis hastanın şikayetlerinin değerlendirilmesi ile başlamaktadır. Hastanın hikayesinin yanında muayene, radyolojik muayeneler veya lüzumlu vaziyetlerde artroskopik denilen diz ekleminin içerisinin kamera ile görüntülenmesi yaşanan rahatsızlıkla alakalı daha net tanıya eriştirmektedir. Şahsın yaşına, şikayetlerinin ve sosyal yaşantısının gidişatına göre rehabilitasyonun tasarlanmaktadır. Menisküs yaralanmalarında cerrahi usuller ile rehabilitasyon ön tasarıda olsa da her yaralanmada cerrahi müdahale koşul değildir. Eklem kapsülüne daha yakın ve paralel olan minik yırtıkların kendiliğindene iyileşme potansiyeli vardır. Tüm bunlar dikkate alındığında yırtığın ve şahsın gidişatına göre cerrahi veya cerrahi dışı rehabilitasyon usullerinden hangisinin hastaya en faydalı olacağına bakılarak rehabilitasyona karar verilmektedir. Artroskopik teşebbüs başka bir deyişle kapalı usuller ile yapılan operasyonlarda; menisküsün yırtık kısmı dikilebilir ya da yırtığın biçimine büyüklüğüne göre menisküsün bir kısmı hatta bazı yırtıklarda menisküsün tamamını çıkarmak gerekebilmektedir. Bunlara ek olarak son senelerde menisküs nakilleri ile rehabilitasyonlar da uygulanmaya başlamıştır. Artroskopi ile yapılan kapalı müdahalelerden sonra uygulanan egzersiz programları ile günlük yaşama dönüş oldukça süratli olmaktadır. Özellikle menisküslerin tamir edildiği cerrahi rehabilitasyonlardan sonra hastaya bir ekip hareket kısıtlamaları getirilerek menisküslerin iyileşmesine fırsat yaratılmaktadır. Cerrahi rehabilitasyon ve rehabilitasyonun ardından tamamen iyileşen hasta sıradan yaşantısına kısa vakitte dönebilmektedir.

Rehabilitasyon edilmediği takdirde yürüyüşte aksaklık vazgeçebilir

Rehabilitasyon edilmeyen menisküs rahatsızlıklarında şikayetler çoğalış göstererek şahsın yaşam niteliğinin bozulmasına yol açabilmektedir. Menisküslerin yırtık halde kalması veya yırtığın ilerleyip tamamının çıkartılması, ilerleyen yaşlarda diz ekleminde dejeneratif farklılıklar başka bir deyişle kireçlenmeye neden olabilmektedir. Bunun neticesinde hastanın diz hareketlerinde, yürüyüşünde kasvetler oluşabilmektedir.

Adalelerinizi kuvvetlendirin

Kumpaslı egzersiz ve spor yapmak, menisküs yaralanmalarının önüne geçebilmektedir. Bununla beraber menisküs yaralanmalarının en çok zorlayıcı sporlar ve hareketler sırasında yaşandığı unutulmamalıdır.

Bedenin aşina olmadığı sporlardan uzak durmak, zorlayıcı hareketlerden uzak durmak, muhtemelse profesyonel destek alıp spor yapmak menisküs yaralanmalarından korunmak için ehemmiyetlidir.