Reflü hastalarının dikkat etmesi gerekenler

Mide reflüsü olarak öğrenilen gastro-özefageal reflü hastalığı, mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması ile oluşur. Mide içeriği, keskin derecede asittir. Aynı zamanda, mide içeriğinde hemen her zaman safra ve pankreas akışkanları da bulunur. Alkali özellikli olan safra ve pankreas akışkanları da mide asidi gibi yemek borusunun tahrişine neden olabilir. Reflü hastalığı, asitli veya safralı mide içeriğinin yemek borusuna gelmesi ve uzun zaman temas etmesiyle yemek borusunun kendini asitten veya safralı mide içeriğinden gözetememesi sebebiyle oluşur.

2 temel yolu var

Yemek borusu bu akışkanların tahriş edici tesirinden 2 temel yolla korunmaktadır.

Yemek borusunun kendisinin arınma mekanizması: Yemek borusunun mideye doğru olan bayağı hareketleri ve tükürük salgısının alkali olması mideden yemek borusuna gelen akışkanların tahriş edici tesirini eksiltmektedir.

Mide akışkanının yemek borusuna çıkmasını yasaklayan adale yapısı: Yemek borusunun alt kısmıyla mide girişindeki adaleler özel bir yapı oluşturarak burada bir kapak mekanizması yaratırlar. Yemek yediğimiz sırada lokma geçerken açılan bu mekanizma bayağı hallerde mide içeriğinin yukarı çıkmasına izin vermez veya çok kısa süreli ve ölçüde izin verir. Bu korunma mekanizmalarının özellikle de mide kapak mekanizmasının bozulmasıyla reflü hastalığı oluşmaktadır.

Tetikleyici vaziyetler

Okan Üniversitesi Sağlık Kurumu Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Alp Gürkan, bazı tetikleyici gidişatları belirtti.

Yemek alışkanlıkları: Midenin fazla doldurulması ve özellikle dolu mide ile uyuma, yağlı-kızartmalı yemekler, ivedi yemek yeme, salçalı-soslu gıdalar, fazla kahve harcanması, gazlı meşrubatlar

Fazla kilo: Reflünün en sık tesadüfülen sebebi olan mide fıtığı, obez insanlarda bayağı bireylere göre çok daha fazla görülmektedir. Karın içindeki fazla yağlanma, karın içi boşluktaki tazyiki çoğaldırdığından reflü yaradılışı kolaylık kazanmaktadır. Obezitenin yaradılışında tesiri olan makûs beslenme alışkanlıkları reflü yaradılışını kolaylaştırmaktadır.

Hamilelik ve karnı sıkıca saran korse gibi giyecekler: Karın içi tazyikinin çoğaldırarak reflüye neden olurlar fazla kiloya eş biçimde.

Bazı ilaçlar, İçki, Sigara, Stres.

Mide fıtığıyla reflü hastalığı öğrenilenin aksine aynı şey olmamakla beraber, mide fıtığı reflünün oluşmasını kolaylaştırmaktadır.

Muayenehane bulgular

Ülkemizde reflü hastalığı oldukça yaygındır ve yetişkinlerin takribî %20’sinde reflü görülmektedir. Yemek borusuna besinlerle beraber mide asidinin geri dönüşü ile beraber patolojik vakalar başlamaktadır. Mide duvarı isyankarda mukavemetli tip mukozaya başka bir deyişle bir örtüye sahipken, yutma borusunun ince ve narin örtüsü mukozası isyankarda karşı mukavemetli değildir. Alıngan olan yemek borusu dokusu, asitle karşılaştığında zarar görmeye başlar. Bu zararın ve reflünün şiddetine göre yakınmalar değişir. Reflü hastalığının çok farklı bulguları olmasına rağmen en sık karşılaşılan belirtileri göğüs kafesi artta yanma ve kuru öksürüktür. Bu sebeple ilk tanı öncelikle kulak burun boğaz uzmanlarınca tespit etilir. Ses kısıklığı veya yutma eforluğu görülür. Yeniden hastalar çoğu zaman ağıza acı su gelmesinden yakınırlar. Özellikle yakınmalar gece uyurken aşırılaşır. Bulguları vahşice tipik ve atipik diye ayırmak olasıdır.

Prof. Dr. Alp Gürkan, ”En tesirli ve en kolay yöntem endoskopidir yemek borusu ve midenin içine aletle bakmak. Bu yöntemle kapak vaziyeti, yemek borusunun zararı ve mide yüzeyindeki değişik rahatsızlıklar tespit etilir. Bu yöntemle tespit etilemeyen ve muayenehane olarak keskin reflüsü olan hastalara yemek borusundaki asit ölçüsünü ve tazyiki ölçecek biçimde ileri analizler yapılabilir. Ancak bunlara seyrek gerek dinlenir” dedi.

Reflü hastalarının yapması gerekenler

Okan Üniversitesi Sağlık Kurumu Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Alp Gürkan, Reflü hastalarının yapması gerekenler hakkında bilgiler verdi.

– Her şeyden evvel yemek yedikten hemen sonra uyumayın. Uyumak için en az 3 saat geçmesini bekleyin. Zira mide asit ölçüyü uyurken çoktur. Uyuduğunuzda ise baş-boyun bölgenizi yukarıya koyun. Uyurken muhtemelse sol yana doğru yatın.

– Asitli ve gazlı meşrubatlardan, içki, kahve, yağlı besinler, kızartmalar, soslu, mayonezli kremalı, acı ve baharatlı besinler, çikolata, soğan, sarımsak gibi yiyeceklerden uzak durun.

– Özellikle düşük şekerli yiyecekler harcayın. Düşük şekerli bir perhiz olan “Taş devri perhizi” ni uygulayan bireylerin büyük bir kısmında reflü birkaç gün içinde kendiliğinden kaybolmaktadır.

– Aspirin ya da ağrı kesici ilaçların muhtemel olduğunca az kullanılması gerekir.

– Sigarayı kesinlikle vazgeçmelisiniz.

– Az ama sık yemek yenmelidir. Mide şişirilmemeli. Yavaş ve bol çiğneyerek yenmeli. Her lokmadan sonra çatalı vazgeçin ve her lokmayı en az 10 defa çiğneyin. Diş probleminiz varsa kesinlikle çözün.

– İdeal kilonuzda olmanız zorunludur. Kilo verin. Bazı kilolu hastaların tüm reflü şikayetleri 10-15 kilogram verdiklerinde kaybolabilmektedir

– Kemeri çok fazla sıkmayın, dar elbiselerden kaçının.

– Çok fazla efor gerektirecek işlerden uzak durun.

– Değişik hastalıklarınız için kullandığınız ilaçları veren doktora danışarak reflüyü kolaylaştıran ilaçları muhtemelse değiştirin.