Şarbon hakkında merak ettiklerimiz
Şarbon başka bir deyişle antraks, “Bacillus Anthracis” ismindeki bakterinin yaptığı bir hastalık olup esasen hayvanlarda hastalık yapan bir bakteridir. İnek, koyun, keçi gibi otobur hayvanlarda görülür. Bu grup hastalıklar, “zoonoz” olarak adlandırılır. Bu bakteri, tetanoz basilinin aksine oksijeni seven, oksijenli civarda iyi üreyen bir bakteridir. Zorlu fiziksel ve kimyevi şartlara son derece dayanıklıdırlar. Tabiatta çok uzun seneler süresince spor oluşturarak yaşayabilmektedir. İnsanlara başlıca ten yoluyla bulaşır ama solunum ve sindirim yolundan da bulaşması mümkündür.
Şarbonun bulguları nelerdir
Şarbon hastalığı, görülme yerine göre 3 gruba bölüyor. Ten şarbonu, akciğer şarbonu ve bağırsak şarbonu.
Ten Şarbonu: Ten yoluyla en sık; hayvancılıkla uğraşan,hayvan kesen, hayvan eti ile uğraşan bireylerde çok kolay bulaşma görülebilir. Ayrıca; akciğer şarbonu, bağırsak şarbonu ve şarbon sepsisi tablosuyla beyni dahi etkileyen ağır hastalık tablosu alana gelebilir. İnsanda hastalık en sık olarak ten şarbonu biçiminde görülür. Muayenehanede, ten şarbonu malign ödem stilinde karşımıza çıkar, bu lezyonun orta kısmında siyah bir yara oluşur. Buna “kara kabarcık” denir. Bu oldukça tanı koydurucudur. Bunun yanında, laboratuvar testleri tanıda çok takviyeci olamaz.
Bağırsak Şarbonu: Bu cinste şarbon et yenildiği takdirde bulaşır. Enfeksiyon bağırsaklara yerleşir. Bulantı, kusma, karın sızısı, ateş ve ishal ile kendini gösterir.
Akciğer Şarbonu: Şarbonlu hayvanlardan solunum yolu ile bulaşır. Soğuk algınlığı gibi başlar. Yüksek ateş, titreme ve solunum alıp verme de eforluk gözlemlenir.
Şarbondan Korunmak İçin Nasıl İhtiyat Alınmalı
Kasaplar, baytarlar, kesimhanede çalışanlar, ten emekçileri genellikle tehlike grubu altındadır. Bu işleri yapan bireyler çalışırken netlikle eldiven, maske gibi gözetici temkinlerini almalıdırlar. Tehlikeli bölgeler incelenmeli ve karantinaya alınmalıdır. Büyük ölçekte, hayvan sürülerinin hakimiyetleri ve aşıları noksansız bir biçimde yapılmalıdır. Şarbonlu olduğu tanımlanan hayvanlar var ise, asla kesilmemeli ve teni yüzülmemelidir. Şarbondan can veren hayvanlar belediye çalışanları himayesinde yıkım edilmelidir. Hasta hayvanların bulundukları yerler dezenfekte edilmelidir. Şarbonlu hayvanların temas ettiği gübre yem gibi maddeler yakılarak yıkım edilmelidir. Öğrenmediğiniz yerlerden hayvansal mahsuller alıp harcamamaya özen gösterin. Etinizi güvendiğiniz kasap ve marketlerden alın. İyi pişmeyen ve az pişmiş etleri yemeyin.
Şarbon rehabilitasyonu
Rehabilitasyonun işe yaraması için bir an evvel rehabilitasyona başlanılması gerekmektedir. Şarbonda kaybedilen zaman hayati ehemmiyet taşımaktadır. Bu nedenden yukarıyadaki bulgular görüldüğü veya şüphelenildiği andan itibaren bir sağlık kurumuna müracaat etmek gerekmektedir. Tanı konulduktan sonra hastanın sağlık kurumunda uyuyarak rehabilitasyon edilmesi uygundur. Rehabilitasyonda bir hayli antibiyotik tesirlidir. Ten şarbonu stilinde vefat oranı çok düşüktür ama öteki muayenehane biçimlerde şarbon yüksek oranda öldürücü olabilmektedir.
Hayvansal mahsullerden üretilmiş elbise ve makyaj malzemeleri de tehlikeli
Korunmada hayvan ve hayvan mahsullerine ihtiyatlı yanaşmak,uzak durmak, dikkatli olmak gerekmektedir. Şarbonlu hayvanın kıllarından yapılmış fırçalar, elbise ve pabuçlar için dahi dikkat edilmelidir.