Yüksek kolesterol hakkında öğrenmemiz gereken her şey

Okan Üniversitesi Sağlık Kurumu Dahiliye Uzmanı Doç. Dr. Irmak Sayın Alan, Kolesterol ile alakalı ehemmiyetli bilgiler verdi.

Kolesterol yüksekliği nedir

Bedenimizin sıhhatli hücrelerin yaradılışına devam edebilmesi için, kolesterole gereksinimi vardır, ancak fazla ölçüde kolesterol sıhhatimiz üzerinde negatif tesirlere yol açabilir. Bu vaziyet değişik biçimlerde oluşur ve genellikle önlenebilir ya da rehabilitasyon edilebilir. Lipid yağ ölçüsünün fazla olduğu bir kan, genellikle “hiperlipidemi” olarak adlandırılır. Kandaki kolesterol ölçülerinin fazla ölçüyü olarak belirlenir.

Kan yağlarının yükselmesine neden olan etmenler

– Yaş ve cinsiyet erkekler için ≥45 yaş, bayanlarda ≥55 yaş, özellikle menopoz yarıyılı

– Sigara içilmesi

– Yüksek lipoprotein varlığı kanınızdaki yağ cinsi

– Genetik etmenler aile geçmişi

– Yüksek tansiyon ≥140/90 mmHg

– Kumpassız beslenme

– Hareketsiz yaşam

– Obezite

– Doymuş yağ ve trans yağ içeriği yüksek yiyeceklerin tüketimi

– Fazla içki tüketimi yüksek trigliserid seviyeleri ile ilişkili

– Tip 2 diyabet

– Tiroid bezinin az çalışması hipotiroidizm

– Bazı ilaçlar: Östrojen, glukokortikoidler, doğum hakimiyet ilaçları

– Kronik böbrek hastalığı

Kan yağlarının yüksekliğinin en yaygın cinsleri

– Yüksek kolesterol hiperkolesterolemi

– Yüksek trigliseritler hipertrigliseridemi

Kan yağlarının yüksekliğinin bulguları

Hiperlipidemi bazı hastalarda keskin bir bulgu vermeden de ortaya çıkabilir. Çoğu defa yapılan rutin bir kan testi sırasında fark edilir. Bunun yanı gizeme hastalarda altta belirtilen belirtiler de görülebilir.

– Karın ağrısı

– Akut pankreatit trigliserit yüksekliği kaynaklı

– Baş dönmesi

– Denge kaybı

– Baldırlarda yürürken alana gelen ağrı

– İnme

– Göğüs ağrısı

– Ksantomlar dirsek, diz tendonları, vb. : Dislipideminin en yaygın dermatolojik bulgusu olup yağdan zengin anormal hücrelerin cilt altında birikimi ile oluşurlar.

– Göz belirtileri

Korneal arkus veya korneada matlaşma: Özellikle ailesel hiperkolesterolemi ve genetik değişinimler sebebiyle çok düşük HDL iyi kolestrolü olan hastalarda karşımıza çıkmaktadır

Ağ Tabakanın süt beyazı görünümü: Trigliserit bedelleri çok yüksek olan hastalarda görülür. Seyrek görme kaybına yol açabilir.

Kan yağlarının yüksekliği rehabilitasyon biçimi

Hiperlipideminin rehabilitasyonu etkilenen bireylerin yaşı, bulguları, eşlik eden hastalıkları ve tehlike etkenlerine bağlıdır. Rehabilitasyonda öncelikle yaşam stili farklılıkları özümsenmelidir. Bunlar;Balanslı bir perhiz – Kolesterolün neredeyse % 15’i sıkı bir perhiz ile eksiltilebilir. Daha az doymuş yağ, arıtılmış edilmiş şeker ve içki tüketimi ehemmiyetlidir. Perhizinize daha fazla meyve, sebze, yağsız protein ve hububat ilave etmeniz kolesterolün düşürülmesine takviyeci olabilir.

– Kilo hakimiyeti

– Kumpaslı Egzersiz Yürüyüş, Yoga, Dans vb. Her gün en az 30 dakika egzersiz yapın ve muhtemelse bunu bir alışkanlık haline getirin

-Sigaranın vazgeçilmesi

Ancak eşlik eden ciddi sistemik hastalıkları şeker hastalığı, öğrenilen kalp damar hastalığı hikayesi, kronik böbrek hastalığı vb. veya tehlike etkenleri olan hastalarda yaşam stili farklılıkları ile kolesterol seviyeleri hedef kıymetlere çekilemez ise kesinlikle bir hekim tarafından ilaç rehabilitasyonuna başlanmalıdır. Bu hastalarda kullanılan ilaçlar; perhizle alınan kolesterolün emilimini yasaklayan, bedenin kolesterol imali eksilten, üretilmiş yağların tahribini çoğaldıran, kandaki kolesterolün karaciğer tarafından yakalanmasını çoğaldıran ve bu mekanizmalar ile kan yağlarını düşüren ilaçlardır.

Her hasta kendine özgü etmenler göz önüne alınarak hiperlipidemi açısından emin bir tehlike sınıfına dahil edilir. Buna göre hedef kıymetler tanımlanarak öncelikle yaşam stili farklılıkları ile rehabilitasyona başlanır. Ancak unutulmamalıdır ki, yüksek tehlikeli hastalarda yaşam stili farklılıkları ile birlikte kolesterol düşürücü ilaçlar da birinci basamak rehabilitasyonda yerini alabilir. Yüksek tehlikeli hastalarda bu ilaçların hekim teklifi olmaksızın kesilmesi özellikle kalp damar hastalıkları başta olmak üzere bir hayli negatif gidişatı tetikleyebilmektedir. Bu mevzuda cemiyet şuurunun oluşması ehemmiyet talep etmektedir.