Tekerlemeler çocukların düşünce eforunu geliştiriyor

Cumhuriyet Üniversitesi CÜ Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Kısmı Öğretim Abonesi ve Pedagog Doç. Dr. Tuncay Dilci, teknolojik aletlerle çok fazla zaman geçiren çocuklarda çabukçu ve sabırsız tutum büyüdüğüne dikkati çekti.

Bu vaziyetin çocuğun kitap okuma alışkanlığı ve okuduğunu anlama becerisini negatif etkilediğine işaret eden Dilci, bu çocukların hemen kitabın veya paragrafın sonuna gelmek istediğini belirtti. Dilci, çocukların okuma süratini artırmak için birtakım teknikler uygulandığına değinerek, “Bu noktada süratli okuma teknikleri akla geliyor. Ancak süratli okuma tekniğiyle okuma hakikatleştiren çocukta, dikkat yetersizliği ve hiperaktiviteye doğru bir meyil başlıyor. Başka Bir Deyişle çocuk her türlü mevzuda sabırsızlık gösterebiliyor” biçiminde konuştu.

Evvelden ilkokullarda okuma süratiyle ve dakikada kaç kelime okunduğuyla alakalı müsabaka yaptırıldığını hatırlatan Dilci, “Bu müsabakalar mahzurlu zira çocuğun okuma süratiyle anlama sürati paralel olamıyor. Çocuk çok süratli okumaya çalıştığı zaman kavramaya uğraşmıyor, sözcükleri, kavramları yutuyor ayrıca okuma yarışları çocuklarda evham oluşturduğu için dikkat yetersizliği görülüyor. Bu sebeple ehemmiyetli olan süratli okumak değil, okuduğunu kavrayabilmek” ifadelerini kullandı.

Dilci, çocuk bayağı okusa dahi öncelikle çocuğun anlama marifetine bakılması gerektiğini vurgulayarak, “Emel süratli okumak değil, anlama kabiliyetini ölçmek olmalı. Okuduğunun yüzde 50’sini kavrayamayan çocukta mesele var demektir” dedi.

“Tekerlemeler çocuk beynini geliştiriyor”

Aileler ve hocalar tarafından çocuğun sözcük definesini geliştirmeye müteveccih aktifliklerin tasarlanması gerektiğini dile getiren Doç. Dr. Dilci, şunları kaydoldu: “Bunlar içerisinde bizim kültürümüzde yer alan ve son derece tesirli olan, sözcük belleğimizi ve ifade kabiliyetlerimizi kuvvetlendiren tekerleme faallikleri yer almalı. Aileler tekerlemeleri araştırmalı, bilmeli ve gün içerisinde çocuklarıyla tekerleme faalliği yapmalı. Böylece çocuklarının düşünce eforu, dil ve beyin koordinasyonu büyür. Çocuğunun söz varlığını ve anlama hünerini geliştirmek için tekerlemeler üzerinden gitmek ehemmiyetli zira tekerlemeler çocukta yeni bilme alanları oluşturarak, beyni geliştirir, belleği kuvvetlendirir ve unutkanlığı önler. Sık sık tekerleme söyleyen çocuk, aktif, düzgün, anlamlı ve estetik konuşmalar yapar. Başka Bir Deyişle tekerlemeler çocuğa beyin egzersizi yaptırır, çocuğun hem okumayı bilmesi hem de okuduğunu kavraması basitleşir. Bu surattan çocuğu ifade ve anlama eforluğu yaşayan ailelere tekerlemelerden faydalanmasını öneriyoruz.”

En ehemmiyetli yaş aralığı

Dilci, tekerlemedeki sözcükleri doğru ifade etmeye uğraşan ve sonunda doğru söyleyen çocuğun öz güvenin çoğalacağını ve kendini daha rahat ifade edeceğini belirterek, “Tekerleme alıştırmalarıyla çocuğun hem anlama sürati büyüyecek hem de düşünce faalliklerinde daha zaferli olacak. Bundan dolayı okuma çalışmalarında hocalar ve veliler netlikle dakikaya, müddete dayalı okuma yaptırmaktan sakınmalı” diye konuştu.

Dil öğretiminde en ehemmiyetli yaş aralığının 4-6 olduğuna dikkati sürükleyen Dilci, “4-6 yaş aralığında tekerleme aktifliğinden yoğun olarak faydalanılmalı. 6 yaşını geçtiği halde rahat konuşmayan, bilme bozukluğu yaşayan, ifade eforluğu sürükleyen çocuklara sıkça tekerleme faalliği yaptırılmalı. Anne, baba ve kardeşler günlük yarım saat ya da bir saat çocukla tekerleme faalliği yapmalı. Bunu da çocukları eğlendirerek yaptırmalı zira eğlenerek bilmek kalıcılığı sağlar” dedi.